Η αμηχανία των πιστών

Οι θρησκείες σε Lockdown

Κατά την λαϊκή πεποίθηση οι ασθένειες προέρχονται από τον θεό. Είναι μεν πανάγαθος, αλλά οι αμαρτίες των ανθρώπων δεν του αφήνουν άλλη επιλογή.

Όποτε ενέσκηπταν θανατηφόρες επιδημίες οι εκκλησιαστικοί κύκλοι υπενθύμιζαν τις αμαρτίες στις οποίες είχαν περιπέσει οι άνθρωποι και περίμεναν να παρέλθει ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να αρχίσει η τέλεση δοξολογιών, λιτανειών κλπ. Εκεί κάπου άρχιζε να υποχωρεί και η επιδημία, οπότε ήταν αυταπόδεικτο πλέον ότι οι μετάνοιες και οι προσευχές όσων επέζησαν είχαν εισακουστεί και έπρεπε να δείξουν την ανάλογη ευγνωμοσύνη στους αρμόδιους. Για τον επιστήμονα Alexander Yersin (1863-1943) ο οποίος παρασκεύασε το εμβόλιο και εξαφάνισε την πανούκλα, αυτή τη φοβερή ασθένεια, ζήτημα είναι να υπάρχει κάπου έστω μια στήλη ευγνωμοσύνης.

Στην «πανδημία» που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες έχουν ανατραπεί τα δεδομένα. Σε παγκόσμιο επίπεδο και στο φάσμα όλων των θρησκειών, διαχειριστές της κρίσης έγιναν οι πολιτικοί και οι επιστήμονες βάζοντας σε καραντίνα ακόμη και αυτούς τους αντιπροσώπους του θεού. Δεν τους επετράπη παρ’ όλες τις προσπάθειες και τις αντιδράσεις να «βοηθήσουν» στην καταπολέμηση του αόρατου εχθρού. Τι θα πούνε τώρα στους πιστούς. Πέρασε σχεδόν η κρίση χωρίς μια δέηση, μια περιφορά εικόνων ή έστω έναν αφορισμό του ιού. Πέραν των απολεσθέντων εσόδων, κινδυνεύουν να χάσουν και την αξιοπιστία τους προς το ποίμνιο. Κακώς η κυβέρνηση δεν τους περιέλαβε στο πρόγραμμα οικονομικής στήριξης

Οι άνθρωποι όλων των θρησκειών πιστεύουν ότι ζούνε μέσα σε ένα οργανωμένο σύμπαν το οποίο δημιούργησε και κυβερνάει ένα υπέρτατο Ον. Κάθε δόγμα Του δίνει το δικό του όνομα (στο δικό μας δόγμα έχει όνομα, αλλά δεν το λέμε επειδή το απαγορεύει το Ταλμούδ, και λέμε απλά, θεός ) και έχει ορισμένες σαφείς ιδιότητες: είναι παντοδύναμο, πάνσοφο, και, στις περισσότερες περιπτώσεις, πανάγαθο.

Όμως, πώς συμβιβάζεται ένα τέτοιο σύμπαν, με τον κορονοϊό; Ο οποίος σκοτώνει, με φρικτό τρόπο, εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε αυτόν τον πλανήτη. Μία τέτοια κατάσταση ξαναθέτει το παιδικό απλοϊκό αλλά άλυτο ερώτημα: «Αφού ο Θεός είναι παντοδύναμος και πανάγαθος, πώς επιτρέπει την ύπαρξη του Κακού στον κόσμο που ο ίδιος δημιούργησε; Είτε δεν μπορεί να το καταργήσει (οπότε δεν είναι παντοδύναμος) είτε δε θέλει (οπότε δεν είναι πανάγαθος)». Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το δημιούργησε ο σατανάς. Αν όμως, καθώς λένε, ο σατανάς είναι δικό του δημιούργημα, αποδυναμώνεται πάλι η παντοδυναμία του. Πόσες φορές τιμώρησε και αφάνισε το ανθρώπινο είδος, κρατώντας μόνο τους καλύτερους, επειδή τους διέφθειρε ο σατανάς; ( Νωε, Λωτ…).  Τελικά ο σατανάς είναι το «άλλοθι» για τις συνεχόμενες αστοχίες του δημιουργού;

Οι περισσότερες απαντήσεις που έχουν δώσει σοφοί θεολόγοι και φιλόσοφοι για πολλούς αιώνες είναι: «για να μας δοκιμάσει», «για να μας τιμωρήσει», κλπ. 

Καμία από αυτές τις απαντήσεις δεν με έχει πείσει – ιδιαίτερα εκείνη που μιλάει για τιμωρία στις αμαρτίες μας. Δεν καταλαβαίνω καν την έννοια της αμαρτίας. Είναι μία εφεύρεση Ιουδαϊκή (ειδικά το «προπατορικό αμάρτημα», που υποδουλώνει όλους τους ανθρώπους). Οι αρχαίοι Έλληνες δεν γνώριζαν την λέξη με αυτή την έννοια. Αμαρτάνω = χάνω το στόχο, αποτυγχάνω. Δεν είχε την «ηθική» διάσταση που της έδωσαν οι «ποιμένες».

Η μεγαλύτερη εφεύρεση όλων των εποχών είναι ο σατανάς και η κόλαση του. Φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς κόλαση και σατανά. Πόσο διαφορετική θα ήταν η σχέση με τον Θεό. Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο άνθρωπος λειτουργώντας με τη λογική, τους αρχέγονους ηθικούς κανόνες, και όχι με τον φόβο της αιώνιας τιμωρίας.

Να μην έχει την ανάγκη κανενός θεού για να του πει «ου φονεύσεις». Αν κάποιος χρειάζεται θεϊκή εντολή για να μη σκοτώσει τον συνάνθρωπο του, είναι πραγματικά επικίνδυνος.

 Όμως τα βασανιστήρια της κόλασης δεν κηρύχτηκαν ούτε από τον Ιησού ούτε από τους αρχικούς εβραίους οπαδούς του.

Η ιδέα της αιώνιας κόλασης εμφανίστηκε πάρα πολύ αργά στη χριστιανική σκηνή, αναπτύχθηκε δεκαετίες μετά το θάνατο του Ιησού

Ο Ιησούς δίδαξε ότι σε αυτή τη σύντομη ζωή που έχουμε, πρέπει να αφιερωθούμε στην ευημερία των άλλων, των φτωχών, των άπορων, των ασθενών, των καταπιεσμένων, των απόκληρων, των ξένων.

Σαν λογικό και σκεπτόμενο ον, το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να αμφιβάλλω και να αναζητώ απαντήσεις. Δεν θέλω να πιστεύω, θέλω να γνωρίζω. Δεν με πείθει η ιδέα ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε από ένα υπέρτατο ον, το οποίο και ευθύνεται για την (καλή ή κακή) λειτουργία του. 

Είμαι άθεος; Όχι, απαραιτήτως. 

Είμαι πιθανόν αγνωστικιστής: δηλαδή ένας άνθρωπος, που έχει μόνο ερωτήματα για τα μυστήρια της ζωής και του σύμπαντος. Προτιμώ να συναρπάζομαι από τις επιστημονικές απαντήσεις που δίνονται κατά καιρούς, απ’ το να ακούω υποτιθέμενες θεϊκές κουβέντες και παραινέσεις από ανθρώπους οι οποίοι καμία σχέση δεν έχουν με οτιδήποτε θείο. Ανθρώπους που αυτοανακηρύχτηκαν αντιπρόσωποι του Θεού. Με χρυσοποίκιλτες στολές και στέμματα σαν αυτοκράτορες, με φουσκωτές κοιλιές, παχυλούς πισινούς και μαύρες λιμουζίνες. Αυτός που υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύουν περπατούσε ξυπόλυτος στην έρημο. Ποια σχέση μπορούν να έχουν μαζί του;

Δεν μπορούν να μου πουν για το νόημα της ζωής που, όπως κι αν την ζήσεις, θα τελειώσει απαρέγκλιτα με θάνατο. («Καμιά ζωή δεν έχει Happy End»). Όπως δεν μπορούν να μου πουν ποιο είναι το νόημα ενός σεισμού,  ενός τσουνάμι, ενός καρκίνου, μιας πανδημίας; Δεν μπορούν να υπόσχονται μια άλλη ζωή την οποία δεν γνωρίζουν, όταν δεν μπορούν να δώσουν πειστικές απαντήσεις για αυτήν που ζούμε.

Παρ’ όλα αυτά έχουν δύναμη εξουσία και απειλούν. Άστραψε και βρόντηξε ο Μητρ. Ιερισσού Θεόκλητος. «Όποιοι απλώσανε χέρι στην εκκλησία, τους κόπηκε».

Πώς είναι δυνατόν οι ίδιες οι θρησκείες να αποτελούν κίνητρο πολέμων και σφαγών, όταν όλοι οι θεοί τους διδάσκουν την καλοσύνη; Πόσοι πόλεμοι με λάβαρο το σταυρό (Εν Τούτο Νίκα, Σταυροφορίες κλπ. ) Πόσοι ιεροί πόλεμοι τζιχάντ. Και ακόμα χειρότερα: πώς γίνεται οι οπαδοί της ίδιας θρησκείας να αντιμάχονται μεταξύ τους (Μουσουλμάνοι: Σιίτες και Σουνίτες, Χριστιανοί: Ορθόδοξοι Καθολικοί και Διαμαρτυρόμενοι – ποιος ξεχνά την «Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου;») Ακόμα και οι πιο ειρηνόφιλοι πιστοί, οι Βουδιστές, πήραν όπλα και διαπράττουν γενοκτονίες!

Κάτι δεν πάει καλά με την ανθρωπότητα. Σίγουρα φταίμε κι εμείς, που δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε και να συμφωνήσουμε σε βασικά θέματα. Αλλά ο κόσμος είναι σε άθλια κατάσταση, πέρα από τις δικές μας διαφωνίες. Κι ενώ χάρη στην επιστήμη και την τεχνολογία έχουμε νικήσει δεκάδες αρρώστιες, έχουμε διπλασιάσει το προσδόκιμο επιβίωσης του ανθρώπου, η τύχη (ή ο Θεός;) μας στέλνουν μία «πανδημία» που όμοιά της δεν έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα;

Η εκκλησία μιλάει για ποίμνιο και το κράτος για αγέλη κι εγώ κάπου εκεί σε μια άκρη θεωρώ τον εαυτό μου ελεύθερο.

Και καθώς είπε κάποιος διανοητής του προπερασμένου αιώνα «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού», προσπαθώ ζαλισμένος και εγώ να μπω στη θέση ενός πιστού που προσεύχεται στον Θεό του. Τι του ζητάει; Να τον προστατέψει από την πανούκλα ή τον κορονοϊό; Αλλά από πού και γιατί προέκυψαν;

Η πίστη δεν είναι απλά ένα συναίσθημα, αλλά μια διαρκής διαδικασία προσφοράς και ανθρωπιάς. Είναι ταυτισμένη με την αλληλεγγύη. Και αλληλεγγύη είναι μια ενεργή αρετή που σημαίνει σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή. Επομένως, όσοι εμφανίζονται ως υπέρμαχοι της πίστεως (κάθε δόγματος και θρησκείας) δεν θα πρέπει να ενδιαφέρονται μόνο για τις θρησκευτικές τους ανάγκες, αλλά να ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την υγεία των συνανθρώπων τους. Άλλωστε, το μήνυμα του Χριστού είναι: «Αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν». Αν αυτό μπορεί να γίνει!

Γι’ αυτό και συμπάσχω, εγώ ο άπιστος, με όλους τους πιστούς, στην εναγώνια αμηχανία τους. Δεν τους νοιάζει αν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια είναι κλειστά. Ποιος νοιάζεται για αυτά, αν μπορεί να πάει στην εκκλησία;!

Αναρτήθηκε από: SelerTr