ΖΕΪΜΠΕΚΟΙ και ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ
Σύμφωνα με ελληνικές πηγές, οι Ζεϊμπέκοι ήταν εξισλαμισμένοι Έλληνες , ενώ τουρκικές πηγές ισχυρίζονται ότι είναι τουρκικές.
Για την φυλή των Ζεϊμπέκων (Ζεϊμπέκηδων) Zeybek(ler) έχουν γραφτεί πολλά, ευκολοπροσβάσιμα πλέον στο διαδίκτυο.πάρχουν όμως και πολλά άλλα sites ή blogs που γράφουν μυθοπλασίες ή αστικούς μύθους.
Η προέλευσή τους συζητείται. Σύμφωνα με ελληνικές πηγές, οι Ζεϊμπέκοι ήταν εξισλαμισμένοι Έλληνες , ενώ τουρκικές πηγές ισχυρίζονται ότι είναι τουρκικές. Σύμφωνα με μια πηγή, οι Ζεϊμπέκοι εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τον 13ο αιώνα και ήταν Τούρκοι που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Αιγαίου. Μια άλλη πηγή τους συνδέει με τους Τουρκμένους- Σελαίους αντάρτες τον 16ο αιώνα, ενώ ένας διαφορετικός συγγραφέας ισχυρίζεται ότι οι Ζεϊμπέκοι ήταν ελαφριά στρατεύματα πεζικού φτιαγμένα από τουρκμενικές φυλές πιστές στην Αυτοκρατορία των Σελτζουκ. Σύμφωνα με τον Οσμππασάζαντ , Οθωμανό Ιστορικό από τον 15ο αιώνα, οι Zeybeks ήταν μουσουλμάνοι. Οι Gazi προστάτευαν τα σύνορα στην Ανατολία. Στην τουρκική κοινωνία οι Zeybeks και Yörüks θεωρούνται οι ίδιοι άνθρωποι.
Κατά την ελληνική εκστρατεία στη Μ. Ασία πολέμησαν ενάντια στην ελληνική κατοχή της δυτικής Τουρκίας.
Κατά τον Ηρόδοτο, η λέξη Ζεμπέκος παράγεται από την αρχαία Θρακική λέξη μπούκο που προερχόμενη από την φρυγική λέξη βέκος σημαίνει βούκα=μπουκιά η οποία με πρώτο συνθετικό την κλητική του Ζευς, Ζευ, παράγει τη λέξη Ζεϊμπέκηδες, επίσης θεωρεί ότι συμβολίζει κατά κάποιο τρόπο μια αναζήτηση για την ένωση του πνεύματος με το σώμα, του θεού με τον άνθρωπο και χορευόταν στην απώτερη αρχαιότητα προς τιμήν της Κυβέλης της μητέρας θεάς.
Το πιό σημαντικό βιβλίο που έχει γραφτεί στην Ελλάδα είναι του Θωμά Κοροβίνη, που αναφέρεται σε θρακοΦρυγική καταγωγή τους, τιμώντας το Δία (Ζεύς) και στη συνέχεια εκτουρκισμό τους.
Εν τούτοις η Τούρκικη βιβλιογραφία έχει πολλές αμφιβολίες για την καταγωγή τους.
Ενίοτε αναφέρεται σε αμιγώς κεντροασιατική Τουρκική καταγωγή, άλλοτε σε φυλές του Αιγαίου που τιμούσαν τον Βάκχο (εξ ου και το κεφαλοδέσι που μοιάζει σαν να έχουν τσαμπιά με σταφύλια στο κεφάλι, τα δε βήματα των χορών τους είναι σαν να πατούν σταφύλια στο πατητήρι κ.ά ).
Ακόμα μεγαλύτερη όμως είναι η αντιγνωμία αναφορικά με το συμβολισμό των 9άσημων ρυθμικών χορών τους που παιζόντουσαν κυρίως με ζουρνάδες και νταούλια και ταμπουράδες/σάζια.
- Τι συμβολίζει ο χορός ή οι χοροί των Ζεϊμπέκων ( Ζεϊμπέκηδων ) τα ομαδικά ή ατομικά Zeybekler ;
1) Τιμούν τον Βάκχο ;
2) Τιμούν τον Δία (Ζεύς) ;
3) Μιμούνται πανάρχαιες τελετές με βάση τον Kartal ( αετό/αητό ) ιερό πουλί του θεού Tanri Κεραυνού των Σαμάνων προϊσλάμ Τούρκων; αλλά και το ιερό πουλί του Δία (Ζεύς) ;
Κατά την ταπεινή μου άποψη συνδυάζονται όλα τα στοιχεία.
Όντως οι Ζεϊμπέκοι είχαν Βακχική εμφάνιση και τρόπο ζωής, Απελάτες/Κλέφτες στα βουνά της Μ.Ασίας , αλλά οι χοροί τους καταφανώς μιμούνται τις κινήσεις του ιερού Kartal αετού.
Επομένως ο Ζεϊμπέκικος χορός, είτε αλά Τούρκα, είτε αλά Γκρέκα είναι ένας περήφανος ιερός/μυστικός αετίσιος χορός.
Παράκληση να μην χορεύεται μπαλετικά, αλλά με ενσυναίσθηση.
Οι Ζεϊμπέκοι έχουν υψηλή θέση τόσο στην ελληνική όσο και στην τουρκική λαογραφία. Μάλιστα, ο χορός τους, "Ζεϊμπέκικος", στον οποίον παρίσταναν τα γεράκια, επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως ουδεμία σχέση φέρει ο χορός Ζεϊμπέκικος των Ελλήνων με τον τουρκικό, τόσο ως προς το ύφος όσο και ως προς το μέτρο.
Κατά την ελληνική εκστρατεία στη Μ. Ασία πολέμησαν ενάντια στην ελληνική κατοχή της δυτικής Τουρκίας.
Κατά τον Ηρόδοτο, η λέξη Ζεμπέκος παράγεται από την αρχαία Θρακική λέξη μπούκο που προερχόμενη από την φρυγική λέξη βέκος σημαίνει βούκα=μπουκιά η οποία με πρώτο συνθετικό την κλητική του Ζευς, Ζευ, παράγει τη λέξη Ζεϊμπέκηδες, επίσης θεωρεί ότι συμβολίζει κατά κάποιο τρόπο μια αναζήτηση για την ένωση του πνεύματος με το σώμα, του θεού με τον άνθρωπο και χορευόταν στην απώτερη αρχαιότητα προς τιμήν της Κυβέλης της μητέρας θεάς.
Το πιό σημαντικό βιβλίο που έχει γραφτεί στην Ελλάδα είναι του Θωμά Κοροβίνη, που αναφέρεται σε θρακοΦρυγική καταγωγή τους, τιμώντας το Δία (Ζεύς) και στη συνέχεια εκτουρκισμό τους.
Εν τούτοις η Τούρκικη βιβλιογραφία έχει πολλές αμφιβολίες για την καταγωγή τους.
Ενίοτε αναφέρεται σε αμιγώς κεντροασιατική Τουρκική καταγωγή, άλλοτε σε φυλές του Αιγαίου που τιμούσαν τον Βάκχο (εξ ου και το κεφαλοδέσι που μοιάζει σαν να έχουν τσαμπιά με σταφύλια στο κεφάλι, τα δε βήματα των χορών τους είναι σαν να πατούν σταφύλια στο πατητήρι κ.ά ).
Ακόμα μεγαλύτερη όμως είναι η αντιγνωμία αναφορικά με το συμβολισμό των 9άσημων ρυθμικών χορών τους που παιζόντουσαν κυρίως με ζουρνάδες και νταούλια και ταμπουράδες/σάζια.
- Τι συμβολίζει ο χορός ή οι χοροί των Ζεϊμπέκων ( Ζεϊμπέκηδων ) τα ομαδικά ή ατομικά Zeybekler ;
1) Τιμούν τον Βάκχο ;
2) Τιμούν τον Δία (Ζεύς) ;
3) Μιμούνται πανάρχαιες τελετές με βάση τον Kartal ( αετό/αητό ) ιερό πουλί του θεού Tanri Κεραυνού των Σαμάνων προϊσλάμ Τούρκων; αλλά και το ιερό πουλί του Δία (Ζεύς) ;
Κατά την ταπεινή μου άποψη συνδυάζονται όλα τα στοιχεία.
Όντως οι Ζεϊμπέκοι είχαν Βακχική εμφάνιση και τρόπο ζωής, Απελάτες/Κλέφτες στα βουνά της Μ.Ασίας , αλλά οι χοροί τους καταφανώς μιμούνται τις κινήσεις του ιερού Kartal αετού.
Επομένως ο Ζεϊμπέκικος χορός, είτε αλά Τούρκα, είτε αλά Γκρέκα είναι ένας περήφανος ιερός/μυστικός αετίσιος χορός.
Παράκληση να μην χορεύεται μπαλετικά, αλλά με ενσυναίσθηση.
Οι Ζεϊμπέκοι έχουν υψηλή θέση τόσο στην ελληνική όσο και στην τουρκική λαογραφία. Μάλιστα, ο χορός τους, "Ζεϊμπέκικος", στον οποίον παρίσταναν τα γεράκια, επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως ουδεμία σχέση φέρει ο χορός Ζεϊμπέκικος των Ελλήνων με τον τουρκικό, τόσο ως προς το ύφος όσο και ως προς το μέτρο.
Το ζεϊμπέκικο (ή ζεϊμπέκικος) είναι ελληνικός λαϊκός χορός. Το όνομά του οφείλεται στον πληθυσμό των Ζεϊμπέκων. Αναφέρεται ότι διαδόθηκε στα ελλαδικά αστικά κέντρα στα τέλη του 19ου αιώνα. Ωστόσο, η εμφάνισή του ανάγεται στα τέλη του 17ου αιώνα σε αστικά κέντρα όπως η Κωνσταντινούπολη και η Σμύρνη. Ο Εβλιγιά Τσελεμπή αναφέρει ότι χορευόταν στη Μαγνησία και το Αϊδίνιο σε τοπικές γιορτές. Όντας αρχικά αντικριστός χορός δύο ατόμων που έφεραν οπλισμό, εξελίχθηκε σε «μονήρη αυτοσχεδιαστικό ανδρικό χορό»
Σύμφωνα με άλλες θεωρίες ο χορός πρόκειται για κατεξοχήν αρχαίο ελληνικό - θρακικό που τον μετέφεραν και τον διέδωσαν στην Ασία οι αρχαίοι Αργείοι-Θράκες, όταν ίδρυσαν αποικία στις Τράλλεις (σημερινό Αϊδίνιο) της Μικράς Ασίας. Άλλοι υποστηρίζουν πως ο χορός είχε κληρονομιά αρχαιοελληνική (ρυθμική - χορευτική) αφού το ρυθμικό τους σχήμα των 9 χρόνων διαφαίνεται στις ωδές της Σαπφούς από τη Λέσβο.
Σύμφωνα με άλλες θεωρίες ο χορός πρόκειται για κατεξοχήν αρχαίο ελληνικό - θρακικό που τον μετέφεραν και τον διέδωσαν στην Ασία οι αρχαίοι Αργείοι-Θράκες, όταν ίδρυσαν αποικία στις Τράλλεις (σημερινό Αϊδίνιο) της Μικράς Ασίας. Άλλοι υποστηρίζουν πως ο χορός είχε κληρονομιά αρχαιοελληνική (ρυθμική - χορευτική) αφού το ρυθμικό τους σχήμα των 9 χρόνων διαφαίνεται στις ωδές της Σαπφούς από τη Λέσβο.
Ως αρχαϊκός χορός της Θράκης τον μετάφεραν οι Ζεϊμπέκηδες στη Μ. Ασία και τον επανέφεραν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες του 1922.
Το ζεϊμπέκικο δεν έχει βήματα ..είναι συνδυασμός ρυθμού ,μελωδίας και συναισθημάτων ..... Θέλει απλές φιγούρες, χτυπήματα και στροφές τόσο όσο χρειάζεται. Κοφτά βήματα, αργά, και επαφή με το έδαφος και σχετική ελευθέρια κινήσεων Οι παλιοί λέγανε το ζεϊμπέκικο χορεύεται σ' ένα τετραγωνικό.
Το ζεϊμπέκικο είναι καθαρά αντρικός χορός, δεν είναι μπαλέτο για φιγούρα και χαβαλέ. Όπως και το τσιφτέτελι είναι καθαρά γυναικείος. Διαχωρισμός λοιπόν και αλληλοσεβασμός στα δυο φύλλα. Στην ζεϊμπεκιά εκφράζεις όλο το συναίσθημα και την ψυχή σου!!!
Το ζεϊμπέκικο δεν έχει βήματα ..είναι συνδυασμός ρυθμού ,μελωδίας και συναισθημάτων ..... Θέλει απλές φιγούρες, χτυπήματα και στροφές τόσο όσο χρειάζεται. Κοφτά βήματα, αργά, και επαφή με το έδαφος και σχετική ελευθέρια κινήσεων Οι παλιοί λέγανε το ζεϊμπέκικο χορεύεται σ' ένα τετραγωνικό.
Το ζεϊμπέκικο είναι καθαρά αντρικός χορός, δεν είναι μπαλέτο για φιγούρα και χαβαλέ. Όπως και το τσιφτέτελι είναι καθαρά γυναικείος. Διαχωρισμός λοιπόν και αλληλοσεβασμός στα δυο φύλλα. Στην ζεϊμπεκιά εκφράζεις όλο το συναίσθημα και την ψυχή σου!!!
Θέλει η κυρία να συνοδέψει τον σύντροφό της στο χορό; Θα καθήσει σεμνά στον κύκλο και θα του χτυπάει παλαμάκια που και αυτά είναι περιττά.
Θέλει ο κύριος να συνοδέψει την κυρία του στο τσιφτετέλι; Θα χορέψει μαζί της έναν βαρύ, κιμπάρικο αντικρυστό.
Στο ζεϊμπέκικο δεν μετράει ούτε το κομπολόι, ούτε το σακάκι, ούτε το καπέλο, ούτε το τακούνι, ούτε το ζωνάρι. Είναι ότι κουβαλάς μέσα σου, την φωτιά που σε καίει, τον καημό, το ντέρτι. Το ζεϊμπέκικο είναι έκφραση πάθους, οργής, θλίψης, πτώσης, ανόρθωσης, εξύψωσης, ανάτασης, υπέρβασης. Είναι ο χορός τού φτωχού. Ούτε τού μάγκα ούτε τού αλήτη. Είναι τού αφανούς ήρωα, του ταπεινού, με φρόνημα. Είναι η σωματική έκφραση της ήττας, η απελπισία της ζωής, το ανεκπλήρωτο όνειρο, το παράπονο των ψυχών που δεν προσαρμόστηκαν στην τάξη των άλλων.
Ο χορευτής συμπάσχει με το στίχο ο οποίος εκφράζει σε κάποιο βαθμό την προσωπική του περίπτωση, γι’ αυτό επιλέγει το τραγούδι που θα χορέψει και αυτοσχεδιάζει σε πολύ μικρό χώρο, ταπεινά και με αξιοπρέπεια.
Όταν ο Βαμβακάρης παίζει και ο Μπιθικώτσης τραγουδάει « Τι πάθος ατελείωτο που είναι το δικό μου, όλοι να θέλουν τη ζωή κι εγώ το θάνατό μου», η μουσική, ο ρυθμός και ο στίχος μπαίνουν στα κύτταρα του χορευτή, κλείνει τα μάτια χορεύει και ξαναβλέπει την ταινία της ζωής του. Όλο αυτό το σύνολο τον ανεβάζει σε επίπεδο έκστασης και χορεύει μόνος με τον πόνο του. Δίνει την δική του προσωπική παράσταση.
Το ζεϊμπέκικο δεν απευθύνεται στους άλλους. Ο χορευτής έχει χαμηλά το κεφάλι και δεν κοιτάει τους γύρω του.
Ο σωστός μάγκας είναι άντρας σεμνός, καλοντυμένος, μοναχικός και με συμπεριφορά που ταιριάζει σε άντρα.
Δεν είναι επιδεικτικό κουτσαβάκι και αλανιάρης.
Στο ζεϊμπέκικο δεν μετράει ούτε το κομπολόι, ούτε το σακάκι, ούτε το καπέλο, ούτε το τακούνι, ούτε το ζωνάρι. Είναι ότι κουβαλάς μέσα σου, την φωτιά που σε καίει, τον καημό, το ντέρτι. Το ζεϊμπέκικο είναι έκφραση πάθους, οργής, θλίψης, πτώσης, ανόρθωσης, εξύψωσης, ανάτασης, υπέρβασης. Είναι ο χορός τού φτωχού. Ούτε τού μάγκα ούτε τού αλήτη. Είναι τού αφανούς ήρωα, του ταπεινού, με φρόνημα. Είναι η σωματική έκφραση της ήττας, η απελπισία της ζωής, το ανεκπλήρωτο όνειρο, το παράπονο των ψυχών που δεν προσαρμόστηκαν στην τάξη των άλλων.
Ο χορευτής συμπάσχει με το στίχο ο οποίος εκφράζει σε κάποιο βαθμό την προσωπική του περίπτωση, γι’ αυτό επιλέγει το τραγούδι που θα χορέψει και αυτοσχεδιάζει σε πολύ μικρό χώρο, ταπεινά και με αξιοπρέπεια.
Όταν ο Βαμβακάρης παίζει και ο Μπιθικώτσης τραγουδάει « Τι πάθος ατελείωτο που είναι το δικό μου, όλοι να θέλουν τη ζωή κι εγώ το θάνατό μου», η μουσική, ο ρυθμός και ο στίχος μπαίνουν στα κύτταρα του χορευτή, κλείνει τα μάτια χορεύει και ξαναβλέπει την ταινία της ζωής του. Όλο αυτό το σύνολο τον ανεβάζει σε επίπεδο έκστασης και χορεύει μόνος με τον πόνο του. Δίνει την δική του προσωπική παράσταση.
Το ζεϊμπέκικο δεν απευθύνεται στους άλλους. Ο χορευτής έχει χαμηλά το κεφάλι και δεν κοιτάει τους γύρω του.
Ο σωστός μάγκας είναι άντρας σεμνός, καλοντυμένος, μοναχικός και με συμπεριφορά που ταιριάζει σε άντρα.
Δεν είναι επιδεικτικό κουτσαβάκι και αλανιάρης.
Το ζεϊμπέκικο δεν σε κάνει μάγκα. Πρέπει να είσαι μάγκας για να το χορέψεις.
(Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά video με ζεϊμπέκικα. Στην πλειοψηφία τους είναι μπαλετίστικα και φιγουρατζίδικα. Προσπάθησα να βρω τα πιο σεμνά και κιμπάρικα).https://www.facebook.com/triant.seleridis/videos/149347983394446/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου