Σπάνιες Γαίες

Η Κίνα εδραιώνει την κυριαρχία της στην επεξεργασία σπάνιων γαιών

Οι πρόοδοι της Κίνας αλλάζουν γρήγορα την παγκόσμια ισορροπία ισχύος και το μέλλον της θα είναι στα χέρια της*Από τον James Kennedy 

Η σχετική πτώση της Αμερικής από την ηγετική τεχνολογική άμυνα αντικατοπτρίζει την πτώση της στις δυνατότητες των σπάνιων γαιών.

Πρόκειται για μια αποτρόπαια ιστορία μιας μακρόχρονης αποτυχίας της οικονομικής και εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, η οποία τις έβαλε πίσω από την Κίνα σε πολλά οπλικά συστήματα επόμενης γενιάς, πνίγοντας την οικονομία τους.

Εν τω μεταξύ, η πρόοδος της Κίνας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην απαράμιλλη δέσμευσή της να ηγηθεί του κόσμου στην παραγωγή πόρων για σπάνιες γαίες, στον εξευγενισμό, στην επιστήμη υλικών, στη μεταλλουργία, στην πνευματική ιδιοκτησία, στην έρευνα και ανάπτυξη, στις εμπορικές και αμυντικές εφαρμογές. Οι σπάνιες γαίες είναι 17 στοιχεία στον περιοδικό πίνακα, τα οποία είναι τα πλέον κρίσιμα συστατικά στις περισσότερες σύγχρονες τεχνολογίες και συστήματα όπλων.

Η αλυσίδα εφοδιασμού των σπάνιων γαιών των ΗΠΑ έσπασε για πρώτη φορά το 1980. Η Επιτροπή Ρυθμιστικών Πυρηνικών και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας τροποποίησαν τους κανονισμούς. "Μέρος 40: Εγχώρια αδειοδότηση πηγαίου υλικού" - προκάλεσε ακούσια τη μεταβίβαση όλων των πτυχών της αμερικανικής βιομηχανίας σπάνιων γαιών στην Κίνα.

Πριν από αυτό, οι «βαριές σπάνιες γαίες» προέρχονταν από υποπροϊόντα εμπορευμάτων που περιέχουν θόριο όπως σιδηρομετάλλευμα, τιτάνιο, ζιρκόνιο ή  φωσφορικό πέτρωμα. Οι εταιρείες που έκαναν εξόρυξη αυτών των ορυκτών μπορούσαν να εξάγουν τα υποπροϊόντα σπάνιων γαιών και να βγάλουν λίγο επιπλέον κέρδος. Από την στιγμή που οτιδήποτε περιέχει θόριο θεωρήθηκε πιθανή πηγή πυρηνικού καυσίμου και εξαιρετικά ρυθμισμένη, αυτό τελείωσε. Λόγω του κόστους και των υποχρεώσεων, αυτές οι επιχειρήσεις εξόρυξης μετέτρεπαν αυτούς τους σπάνιους γήινους πόρους στα ορυχεία τους ως απόβλητα και τα έθαβαν.

Αυτό είχε βαθιές επιπτώσεις στην παραγωγή σπάνιων γαιών σε όλες τις χώρες που συμμορφώθηκαν με το πρότυπο NRC / IAEA. Η Κίνα είναι παρατηρητής του ΙΑΕΑ, αλλά δεν έχει υπογράψει τις συμφωνίες της.

Σήμερα, η διαφορά μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών συνεχίζεται εν μέρει επειδή το Πεντάγωνο, οι κυβερνητικές υπηρεσίες και οι οικονομικές και μεταλλευτικές βιομηχανίες μετρούν την εξόρυξη σπάνιων γαιών στο επίπεδο παραγωγής ορυκτών και οξειδίων. Έχουν ξεκινήσει εκατοντάδες έργα εξόρυξης σπάνιων γαιών εκτός της Κίνας, δίδοντας την εσφαλμένη εντύπωση ότι η δυτική εξάρτηση από σπάνιες γαίες από την Κίνα μπορεί να μειώνεται. Ωστόσο, οι περισσότερες προσπάθειες τελικά αποτυγχάνουν.

Από περισσότερες από 400 νέες εταιρείες σπάνιων γαιών που απαριθμούνται δημοσίως το 2012, λιγότερες από πέντε έφτασαν στην παραγωγή. Από αυτές, μόνο δύο έφτασαν σε σημαντικούς όγκους. Από τις δύο αυτές, κάποια είναι σε πτώχευση και αναστήθηκε με κινεζική χρηματοδότηση και η άλλη έχασε την άδεια λειτουργίας της για σύντομο χρονικό διάστημα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Κίνα έχει αναλάβει σημαντικές θέσεις μετοχικού κεφαλαίου και χρέους σε πολλά από αυτά τα αποτυχημένα ή παραπλανητικά έργα και θα τα ελέγξει εάν ξεκινήσουν παραγωγή.Επίσης, η αναφορά αποκλειστικά σε εξορυσσόμενες σπάνιες γαίες ή καθαρισμένα οξείδια στρεβλώνει τις κυβερνητικές αποφάσεις πολιτικής επειδή αυτά τα υλικά δεν έχουν σημαντική εφαρμογή τεχνολογίας ή άμυνας μέχρι να εξευγενιστούν σε μέταλλα. Μόνο η Κίνα έχει την ικανότητα να το κάνει αυτό. Στην πραγματικότητα, κάθε μη-κινεζικό ορυχείο σπανίων γαιών μεταφέρει τα συμπυκνώματα ή τα οξείδια υψηλής αξίας στην Κίνα για επεξεργασία σε μέταλλα, κράματα, μαγνήτες σπάνιων γαιών και άλλα υλικά υψηλής αξίας.

Η ανησυχία για την εξόρυξη σπάνιων γαιών αντί για ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών υπονομεύει την εθνική και οικονομική ασφάλεια των ΗΠΑ, διότι όλες οι αμυντικές και τεχνολογικές εφαρμογές ξεκινούν με βασικά μέταλλα σπάνιων γαιών ή άλλα υλικά μετά-οξείδωσης, και όχι με φρέσκο μετάλλευμα ή οξείδια. Η Κίνα έχει κλειδώσει την παγκόσμια πρόσβαση σε μέταλλα σπάνιων γαιών, κραμάτων, μαγνητών και των περισσότερων άλλων υλικών μετά-οξείδωσης.

Εν τω μεταξύ, η έκθεση του Κυβερνητικού Γραφείου Λογοδοσίας του Φεβρουαρίου του 2016, "Υλικά σπάνιων γαιών: Ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη διαχείριση των κινδύνων εθνικής ασφάλειας στην εφοδιαστική αλυσίδα", εκτιμά ότι θα μπορούσε να απαιτούσε για τις  Ηνωμένες Πολιτείες 15 χρόνια για την ανοικοδόμηση μιας εγχώριας αλυσίδας εφοδιασμού σπάνιων γαιών. Λίγο, εάν οι Αμερικανοί νομοθέτες κατανοήσουν αυτές τις λεπτομέριες. Οι περισσότεροι θα εκπλαγούν αν μάθουν ότι η Κίνα θα μπορούσε να σταματήσει σχεδόν κάθε αυτοκίνητο, υπολογιστή, smartphone και γραμμή συναρμολόγησης αεροσκαφών έξω από την Κίνα εάν επιλέξουν να εμπλακούν σε εμπάργκο αυτών των υλικών. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα συστήματα όπλων των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ που εξαρτώνται από σπάνιες γαίες. Αυτές οι αλυσίδες εφοδιασμού μπορούν να κοπούν. Επομένως, οι δυτικές στρατιωτικές προμήθειες είναι υπό τον έλεγχο της Κίνας.

Παρά ταύτα, οι κυβερνητικές εκθέσεις και εκτιμήσεις δεν έχουν κάνει αυτούς τους προσδιορισμούς επειδή δέχονται στατιστικά στοιχεία σχετικά με την εξόρυξη σπάνιων γαιών και την παραγωγή οξειδίων ως υποκατάστατο για τα μέταλλα, τα κράματα, τους μαγνήτες, τους γρανάτες και άλλα μεταοξείδια σπανίων γαιών. Δεν υπάρχει είναι απροσδόκητο σε περίπτωση κρίσης.

Τα περισσότερα από αυτά τα υλικά δεν αποθηκεύονται από τον Οργανισμό Εφοδιαστικής Άμυνας. Η αμερικανική κυβέρνηση πούλησε ολόκληρο το στρατηγικό απόθεμα σπάνιων γαιών μεταξύ του 1994 και του 1998. Το στρατηγικό απόθεμα του οργανισμού κατέχει πλέον μόνο μικρές ποσότητες οξειδίων σπανίων γαιών και μέταλλο δυσπροσίου. Κανένα δεν είναι σε μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας από την αμυντική βιομηχανία. Το GAO (Government Accountability Office) ανέφερε ότι αυτά τα υλικά θα πρέπει να περάσουν από μια κινεζική αλυσίδα εφοδιασμού προκειμένου να χρησιμοποιηθούν.

Όλα τα μέταλλα, τα κράματα και οι μαγνήτες των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται από αμυντικούς εργολάβους και εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ μπορούν να αναχθούν στην Κίνα: άμεσα ή έμμεσα μέσω της ιαπωνικής προμήθειας ή μέσω αμερικανικών κατασκευαστών κραμάτων και μαγνητών.

  Σύμφωνα με την έκθεση του γενικού επιθεωρητή του Τμήματος Άμυνας του Ιουλίου 2014, "Διαδικασίες για την εξασφάλιση επαρκών στοιχείων σπάνιων γαιών για τη βελτίωση της βιομηχανικής βάσης άμυνας", το Πεντάγωνο δεν είναι σε θέση να παρακολουθεί σωστά τις εισροές σπάνιων γαιών σε επίπεδο συνιστωσών και υπεργολάβων. Ακόμη χειρότερο, από την έκθεση ήταν σαφές ότι κανένας στο Πεντάγωνο δεν διαφοροποιεί τα οξείδια σπανίων γαιών - χωρίς αμυντικές εφαρμογές - και τα μετα-oξείδια που χρειάζονται για τα αμυντικά συστήματα - και κανένας δε διστάζει να ρωτήσει από πού προέρχονται αυτά τα υλικά.

Γιατί; Επειδή το Πεντάγωνο και άλλοι εξακολουθούν να αξιολογούν τον κίνδυνο εφοδιασμού των ΗΠΑ με την παγκόσμια παραγωγή οξειδίων σπανίων γαιών. Οι κίνδυνοι για την αλυσίδα εφοδιασμού του μεταγενέστερου σταδίου απλά αγνοούνται.

  Μετά από 10 χρόνια ανησυχίας για το θέμα αυτό με μέλη του Κογκρέσου, το τμήμα Άμυνας και δύο διοικήσεις, πολύ λίγοι καταλαβαίνουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε.

Οι Αμερικανοί υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής πιστεύουν ότι η ηγετική θέση στην τεχνολογία είναι η μεγαλύτερη δύναμη της χώρας, τόσο από οικονομική άποψη όσο και από την εθνική ασφάλεια. Αλλά αυτό δεν είναι πλέον αλήθεια, καθώς σχετίζεται με σπάνιες γαίες. Ως εκ τούτου, η Th REE Consulting ανέθεσε μια παγκόσμια έρευνα για τις πατέντες με σπάνιες γαίες. Οι αρχειοθήκες των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας είναι μια λογική λύση για πιθανά συστήματα όπλων επόμενης γενιάς και άλλες τεχνολογίες που θα μπορούσαν να βρίσκονται στον αγωγό της Κίνας.

  Τα στοιχεία προέκυψαν από διεξοδική διεθνή αναζήτηση πατέντων σπανίων γαιών ανά χώρα προέλευσης. Οι ημερομηνίες αναζήτησης ήταν απεριόριστες: από το πρώτο κατοχυρωμένο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μέχρι τις τελευταίες καταθέσεις του Αυγούστου του 2018. Το σύνολο δεδομένων περιλαμβάνει πάνω από 80.000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Οι όροι αναζήτησης ήταν σπάνιες γαίες, λανθανίδες, λανθάνιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, νεοδύμιο, προμήθειο, σαμαρίο, ευρώπιο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, όλμιο, έρβιο, θούλιο, υττέρβιο, σκάνδιο και ύττριο.

Η πρώτη διεθνής κατάθεση ευρεσιτεχνίας για τις σπάνιες γαίες της Κίνας ήταν το 1983 και μόλις 14 χρόνια αργότερα, η Κίνα ξεπέρασε τις Ηνωμένες Πολιτείες και κάθε άλλο έθνος στο σύνολο των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που κατατέθηκαν όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Από τον Αύγουστο του 2018, η Κίνα έχει συσσωρεύσει περισσότερες από 23.000 καταγραφές για πατέντες σπάνιων γαιών από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

  Ακολουθούν ορισμένα άλλα ευρήματα: η Κίνα έχει καταθέσει περισσότερες ευρεσιτεχνίες σπανίων γαιών από ό, τι ο υπόλοιπος κόσμος σε συνδυασμό κάθε χρόνο από το 2011. Στις αρχές του 2021, η Κίνα θα έχει συσσωρεύσει περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σπανίων γαιών από ό, τι ο υπόλοιπος κόσμος σε συνδυασμό. Οι κινεζικές εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιήσουν νομικές στρατηγικές για την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για την υπονόμευση ή την εξάλειψη των υφιστάμενων μη-κινεζικών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Ο ρυθμός των κινήσεων της Κίνας επιταχύνεται σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο - αυξήθηκε στο 250% από το 2011 έως το 2018.

  Σε καμία περίπτωση τα τελευταία 40 χρόνια η παραγωγή σπάνιων γαιών της Κίνας ή ο αυξανόμενος αριθμός ευρεσιτεχνιών σπανίων γαιών, δεν αναφέρθηκαν ως ζήτημα σοβαρής ανησυχίας από το Πεντάγωνο σε οποιαδήποτε από τις προηγούμενες εκθέσεις πολιτικής για την κατασκευαστική και βιομηχανική βάση, απειλές ή αναφορές απόκτησης.``

Τέλος, πρόσφατη έκθεση που παραγγέλθηκε από τον Λευκό Οίκο αναγνώρισε το πρόβλημα. "Αξιολογώντας και ενισχύοντας την κατασκευαστική και αμυντική βάση και την ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού των Ηνωμένων Πολιτειών", ανέφερε ότι "η Κίνα αντιπροσωπεύει έναν σημαντικό και αυξανόμενο κίνδυνο για την προσφορά υλικών που κρίνονται στρατηγικά και κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ".

  Για το Πεντάγωνο και τους εργολάβους της άμυνας οι τελευταίες δεκαετίες ήταν καλές: όλο και μεγαλύτεροι προϋπολογισμοί και αυξανόμενες τιμές των μετοχών. Ωστόσο, η Κίνα χρησιμοποίησε αυτόν τον χρόνο για να θέσει τις βάσεις για να ξεπεράσει και να εκτοπίσει τη Δύση. Η δέσμευση του Πεκίνου για άμεση και έμμεση χρηματοδότηση της έρευνας για τις σπάνιες γαίες και μια στρατηγική για την εξαναγκασμένη μεταφορά τεχνολογίας έχει αποδώσει.

  Οι πρόοδοι της Κίνας αλλάζουν γρήγορα την παγκόσμια ισορροπία ισχύος και το μέλλον της θα είναι στα χέρια της. Για παράδειγμα, τα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας (λέιζερ, μικροκυμάτων και δέσμης σωματιδίων) θα αλλάξουν ή θα ελέγξουν τα στρατιωτικά αποτελέσματα στο μέλλον, σύμφωνα με στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες. Ωστόσο, κάθε όπλο κατευθυνόμενης ενέργειας απαιτεί επίσης βαριά σπάνιες γαίες και εξαιρετικά προηγμένες δυνατότητες επιστήμης των υλικών. Η Κίνα ελέγχει την πρόσβαση των ΗΠΑ σε αυτά τα υλικά. Όλα αυτά διαδραματίζουν τη σημερινή δυναμική της Κίνας σε αυτούς τους τομείς,

υποδηλώνοντας ότι θα οδηγήσει τελικά τον κόσμο στην ανάπτυξη και την εξέλιξη άμεσων ενεργειακών όπλων.

  Αυτό είναι άσχημα νέα για τους εμπειρογνώμονες του Πεντάγωνου, των οποίων το κεντρικό σχέδιο για τη συνέχιση της ασφάλειας των ΗΠΑ βασίστηκε στη συνεχή τεχνολογική ηγεσία. Η Κίνα έχει περάσει με τόλμη το όριο αυτό με καθαρή άποψη την κλασική ομάδα παρατήρησης του Πενταγώνου. Και προφανώς, δεν υπάρχει σχέδιο εφεδρείας.

*Ο James Kennedy είναι πρόεδρος του ThREE Consulting και εργάζεται σε θέματα πολιτικών κρίσιμων υλικών, ενέργειας και εθνικής ασφάλειας σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Πηγή